Pored prstini i prešnika kao druga veoma važna taksijacijana vrsta koja se može tačno izmeriti i jesti visine stabala.

Visina predstavlja vertikalnu razliku između vrha stabla kao najvrsočije tačke na stablu i podnožja stabla. Naime, kod većine alčetinalskih vrsta, vrst stabla je jasno vidljiv što omogućava relativno lak premjer visine.

Pod većine liščarskih vrsta, druveća, prisutan je parabolican oblij krošnje, pa je vrst stabla dosta teško uočljiv i definisan je najvišom živom odnosno zelenom granom. Zašto mierimo visine? Visine mierimo prije svega da bi smo utvrdili zapreminu stabla.

Osim toga, visine mierimo i radi utrđivanje visinske strukture, radiotvrinjanje visinskog prirasta, srednjih sastojnskih visina kada su pitanje jednosti domne šume itd. Istrumenti za mjerenje visina se nazivaju hipso metri ili visino mjeri. Za njihov dobar rad potrebno je da budu zadovoljena četiri uslova i to dovoljna tačnost, brzina u radu, jednostavnost konstrukcije i pristupačna cijena.

Tokom razvoja dendromecije razvijenuje nekoliko vrsta i tipova istruminata za mjerenje visina. Svi oni konstruisani su na dva radišta principa, i to, na trigonometriskom principu ili

principu mjerenja vertikalnih uglova i na principu geometriskom principu se koriste dva podprincipa i to. Princip slišnosti troglova koji imaju zajedniške krake paralelne osnove i drugi princip je princip slišnosti troglova kod koji je kateta jednog upravnana ipoterminuzi drugu.

Izvođenjem formula može se dokazati da upravo ova grupa visina mjera pripada ovoj grupi visina mjera na trigonometriskom principu. U sladešnje vrijeme se najviše koriste visina mjeri na trigonometriskom principu. Oni posjeduju tako zvanu tangentnu skalu i za njihovu primjenu potrebno je

mjeriti udalenost odnosno ostojanje od stanje tačke mjerača do stabla. Međutim za novije generacije, modernije istrumente kao što je vertex 3, vertex 4 kao što je ovaj koji ja držim u ruci ovdje, ta udalenost se može izmjeriti i na bazi ultrazvuka, dakle na

bazi ultrazvučnih signala pomoću posebno odeljšljača ultrazvuka koji se zove transponder. U nastavku ja ću predstaviti rad upravo sa ovim istrumentom koji se zove vertex 3 odnosno 4, jer se on najviše koristi u našoj taksacijnoj praksiji za premjer visina.

Dakle predstavljam vam vertex 3 odnosno vertex 4 u ovom slučaju, visinomjer koji pripada grupi visinomjera konstruiranih na trigonometriskom principu. Radi se o jednom malom kompaktnom ergonomski efikasnom aparatu visinomjeru, kod koga se čitava funkcionalnost odvija pomoću ova tri tastera,

traster ON, traster DME i traster IR. On se koristi pored mjerenje visina i zamjerenje udalenosti, zamjerenje temperature i zamjerenje verticalnih uglova ili nagiba terena. Sa prednje strane instrumenta nalazi se optički sistem za viziranje, zatim senzor temperature, jer smo rekli da može mjeriti temperaturu,

mikrofon pomoću koga se vrši uključivanje instrumenta odnosno uspostavljanje veze između transpondiera kao od ašiljača, ultrazvuka i visinomjera. Sa zadnje strane se nalazi poklopac, ispod njega se nalazi baterija i ovdje se nalazi optički sistem za mjerenje visina.

Za ovaj poklopac je vezan kanap koji se prilikom mjerenje visina stavlja oko vrata kao na ovaj način i s ove strane se nalazi display na kojom se vrši svaoči tajna.

Prilikom rada sa instrumentom potrebno je prvo uspostaviti vezu između transpondera i visinomjera. Ovo je transponder kao od ašiljač ultrazvuka, on je uvijek jarkih boja poput ove naranžaste ili žute boje. Na prednje strane se nalazi također mikrofon, a sa druge strane se nalazi sistem za fiksiranje ovog transpondera za koru stavla

jer nam na taj način je potrebno tu raditi mjerenje visina. Također se nalazi ovaj meanizam da se ovo može staviti za kajš i tako je moguće njega nositi.

Osim toga i on koristi jednu bateriju od volta i i po koja se nalazi ovdje. Za uspostavljanje veze između transpondera i vertexa odnosno visinomjera Potrebno je približiti mikrofone jedan prema drugom, kao što je ovdje prikazano, na ostojanju negdje do 1 cm udaljenosti.

Nakon toga je potrebno pritisnuti taster DME i držati ga sve dotle dok se ne čuju dva katka zvušna signala. U ovom slučaju je sad transponder spreman za rad.

Sada ću objasiti postupak kalibriranja ili opcija calibrate. Provodi se pomaću pantljike ili mjerne vrpce na poznatoj družini od 10 metara tako što se na jedan kraj ove družine postavi prednja ivica transpondera a na drugi prednja ivica visinomjera i onda se pritisne taster ON.

Instrument se automatski kalibrira tako što se prvo registruje pogrešna udaljenost koja najčeće vrlo malo se razikuje od 10 metara a odmah zatim se registruje udaljenost od 10 metara nakon čega se instrument odmah gazi.

Naime mjerač vrši najprije izbor stajnje tačke sa propisane udaljenosti sa koje ne smetano može istovremeno vidjeti vrst tabla i transponder koji je pretvno fixirala na prstno visinu predmetnog tabla. Izborom funkcije height mjerač vizira na transponder držeti pritisnuti taster ON sve do tle dok se u optiškom sistemu za viziranje

nakon pojavljivanja ne izgubi svjetlječi kristić. Nakon toga se u vidnom polju instrumenta svjetlječi kristić naizmenično pojavljuje i gubi, tako reč blinka i tada se vizura usmjerava na vrst tabla

te kada se izabere ciljna tačka drži se pritisnuti taster ON sve do tle dok se u vidnom polju svjetlječi križić ponovno ne izgubi. U tom trenutku se na displayu može odčitati konačna visina tabla što se dodatno alarmira i dužim zvučnim signalom.